Het leven van een vrachtwagenchauffeur is dynamisch en vaak uitdagend. Lange uren op de weg, verschillende bestemmingen en strakke schema’s zijn dagelijkse kost. Maar om zowel je eigen veiligheid als die van anderen te garanderen, zijn er strikte regels opgesteld rondom rij en rusttijden. Deze regels zorgen ervoor dat chauffeurs voldoende rust nemen en niet oververmoeid raken achter het stuur. In dit artikel duiken we diep in de verschillende aspecten van rij en rusttijden en geven we je handvatten om binnen de wettelijke kaders te blijven. Wil je precies weten hoe het zit? Lees dan zeker verder!
Maximale totale rijtijd
Als vrachtwagenchauffeur krijg je hoe dan ook te maken met de maximale rijtijd per dag en per week. Deze regels zijn er natuurlijk niet alleen voor jouw veiligheid, maar ook die van je medeweggebruikers. In de wet staat dan ook dat je per dag maximaal 9 uur mag rijden. Dit mag je vervolgens twee keer per week verlengen naar 10 uur. In totaal mag je dan dus maximaal 56 uur achter het stuur zitten in een week. Dat is eigenlijk nog best wel lang en veel.
Elke vrachtwagenchauffeur heeft te maken met een maximale rijtijd per dag en per week. Deze regels zijn er niet alleen voor jouw veiligheid, maar ook voor de andere weggebruikers.
Maar let op: er is ook een grens voor de rijtijd over een periode van twee weken. Die grens ligt op 90 uur. Dit betekent dat je in een periode van 14 dagen nooit meer dan 90 uur mag rijden, ongeacht hoe je de uren over de weken verdeelt. Dit vergt planning en nauwkeurigheid, vooral als je ritten naar het buitenland maakt. Hier komt de tachograaf van pas: dit apparaat registreert nauwkeurig je rij en rusttijden, zodat je altijd kunt aantonen dat je binnen de regels blijft.
Waarom zijn deze rij en rusttijden grenzen ingesteld?
De limieten voor de maximale rijtijd is natuurlijk niet voor niets. Uit onderzoeken blijkt dus dat vermoeidheid een van de grootste oorzaken is van verkeersongelukken. Genoeg redenen dus om een maximum in te stellen. Door een maximum te stellen aan de rijtijd per dag en per week, wordt het risico op vermoeidheid en dus ook op ongelukken aanzienlijk verminderd. Als je goed uitgerust bent, kun je alerter reageren op onverwachte situaties en maak je minder snel fouten. Deze grenzen zorgen er dus voor dat je fris en scherp blijft tijdens het rijden.
Minimale rusttijden
Rust is een heel belangrijk onderdeel in het werk van elke vrachtwagenchauffeur. Tijdens het rijden is het namelijk belangrijk dat je te allen tijde alert bent. Daarvoor is het belangrijk om goed uitgerust de weg op te gaan. De wet schrijft voor dat je als vrachtwagenchauffeur elke dag een minimale rusttijd van 11 uur moet nemen. Deze rustperiode mag niet worden onderbroken en is bedoeld om je lichaam en geest de kans te geven om te herstellen.
Verkorte rusttijd
In sommige gevallen kun je je dagelijkse rust verkorten. Je mag dit maximaal drie keer per week doen, en de rusttijd mag dan niet korter zijn dan 9 uur. Dit heet de verkorte dagelijkse rusttijd. Het voordeel hiervan is dat je soms wat meer flexibiliteit hebt, bijvoorbeeld als je net een drukke periode doormaakt of als je bijna bij je bestemming bent. Wat belangrijk is om te onthouden, is dat deze verkorte rust niet hoeft te worden ingehaald. Dit maakt het makkelijker om je planning rond te krijgen, maar zorg ervoor dat je de rusttijd echt nodig hebt en niet onnodig tekort doet aan je eigen rust.
Splitsen van de dagelijkse rust
Je hebt ook de optie om de dagelijkse rust in twee delen te splitsen. Het eerste deel moet dan minstens 3 uur duren, gevolgd door een tweede deel van minimaal 9 uur. Let op: deze volgorde is verplicht; andersom (eerst 9 uur en dan 3 uur) is niet toegestaan. Als je de rust in twee delen neemt, telt dit als een normale rustperiode. Dit kan handig zijn als je een langere rit hebt en toch ergens tussendoor even moet stoppen.
Het is van groot belang om deze rusttijden goed in de gaten te houden, want onvoldoende rust kan leiden tot vermoeidheid achter het stuur. Dit kan niet alleen gevaarlijk zijn, maar ook resulteren in hoge boetes bij controles.
Waar moet je als vrachtwagenchauffeur rusten?
Rusten is niet alleen een kwestie van tijd, maar ook van de plek waar je dat doet. Voor je wekelijkse rusttijden gelden namelijk strenge regels over de locatie waar je die rust mag doorbrengen. Voor de langere rustperiodes, zoals de normale of verlengde wekelijkse rust, mag je niet in je cabine slapen. De wet stelt dat je moet overnachten in een “passend verblijf” met goede slaapfaciliteiten en sanitaire voorzieningen. Dit verblijf moet genderneutraal zijn en geschikt voor zowel chauffeurs als chauffeuses.
Verblijfskosten
Moet je ergens overnachten? Dan is het de verantwoordelijkheid van je werkgever om te zorgen dat jij een geschikte overnachtingsplek hebt. Deze regel is er om ervoor te zorgen dat jij niet altijd maar in je cabine hoeft te blijven als je een langere periode niet hoeft te rijden. Ook het belangrijk om te weten dat deze kosten voor de werkgever zijn. Die hoef je dus niet zelf te betalen.
Je verdient een goede nachtrust en moet de volgende dag weer scherp achter het stuur kunnen zitten.
Verkorte wekelijkse rust
Bij verkorte wekelijkse rust is er meer flexibiliteit. In dat geval mag je wel in de cabine van je vrachtwagen slapen, mits de cabine is uitgerust met geschikte slaapfaciliteiten. Dit kan handig zijn als je onderweg bent en even snel wilt rusten zonder al te veel gedoe met hotels of andere verblijven.
Vrijstellingen op de rij en rusttijden
Hoewel de regels rond rij en rusttijden streng zijn, zijn er ook situaties waarin je vrijgesteld kunt worden van deze regels. Dit geldt bijvoorbeeld voor chauffeurs van speciale voertuigen, zoals ambulances of voertuigen die niet harder dan 40 km/u rijden. Deze vrijstellingen zijn vastgelegd in Verordening 561/2006, en gelden in alle landen van de Europese Unie, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.
Vrijstellingen binnen Nederland
In Nederland zijn er aanvullende vrijstellingen voor bepaalde voertuigen. Zo zijn voertuigen die worden gebruikt voor rijlessen, voertuigen voor geldtransport en voertuigen van nood- of hulpdiensten vrijgesteld van de regels rond rij- en rusttijden. Deze chauffeurs vallen onder de Arbeidstijdenwet, waarin andere regels zijn opgenomen over werktijden en pauzes. Voor hen is de tachograaf niet verplicht, maar er moet wel op een andere manier worden bijgehouden hoeveel uren er gewerkt zijn en wanneer er wordt gerust.
Het is dus niet zo dat je standaard voor deze vrijstellingen in aanmerking kan komen. De meeste vrachtwagenchauffeurs mogen hier dus geen gebruik van maken.
Wat te doen als je over je rijtijd gaat?
Ondanks alle planning en voorbereiding kan het gebeuren dat je over je rijtijd heen gaat. Dit kan komen door onvoorziene omstandigheden, zoals verkeersopstoppingen, slecht weer of een ongeval. Wat doe je in zo’n geval?
Documenteer de overtreding
Als je de rijtijdenregels moet overschrijden, bijvoorbeeld omdat je in een file vastzit en nergens kunt stoppen, is het belangrijk dat je dit goed documenteert. Zorg ervoor dat je in je tachograaf of logboek vastlegt waarom je over je rijtijd bent gegaan en geef een duidelijke reden. Door dit te doen, kun je jezelf verantwoorden als je controle krijgt en scheelt dit in veel gevallen een boete. Wel is het belangrijk dat je het direct al documenteert en niet pas achteraf.
Uitzonderingen op de rijtijd
In bepaalde noodsituaties mag je je rijtijd overschrijden om een veilige plek te bereiken waar je kunt stoppen. Dit moet dan wel echt noodzakelijk zijn, en je mag alleen rijden tot de eerstvolgende geschikte plek om te rusten. Ook hier geldt dat je dit goed moet bijhouden in de tachograaf. Door de regels en uitzonderingen goed te kennen, kun je voorkomen dat je in de problemen komt tijdens een controle. Wil je meer weten over de richtlijnen voor rustperiodes? Kijk dan bij de regels over regelmatig rusten.
Als vrachtwagenchauffeur moet je niet alleen de weg, maar ook de wet goed kennen. Door je aan de rij en rusttijden te houden en te zorgen voor voldoende pauzes, blijf je veilig en scherp. En dat is uiteindelijk waar het om draait: veilig weer thuis komen, elke dag opnieuw.
Regels en veiligheid in de transportsector
Dit e-book biedt een helder overzicht van de belangrijkste regels en veiligheidsmaatregelen in de transportsector. Het is onmisbaar voor professionals die op de hoogte willen blijven van de laatste wet- en regelgeving.
Nu bestellen!Basis Specialisatie Tank Vervoer van gevaarlijke stoffen
Dit e-book geeft een helder overzicht van de basisregels en veiligheidsvoorschriften voor het vervoer van gevaarlijke stoffen in tankwagens. Ideaal voor professionals die op de hoogte willen blijven van de laatste eisen en veilig willen werken in de transportsector.
Nu bestellen!